Wie gaat er meer of minder werken in de vvt?

Hoe bewegen medewerkers in zorg en welzijn zich qua werkuren? Wie kiest ervoor om meer te werken, en wie juist minder? En wat kunnen werkgevers doen om belemmeringen weg te nemen en medewerkers te ondersteunen bij het uitbreiden van hun uren? Een nieuwe publicatie van CBS en het Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW) biedt inzicht in hoe werkuren in de vvt veranderen, welke patronen zichtbaar zijn tussen 2021 en 2023, en hoe deze inzichten kunnen bijdragen aan oplossingen voor de zorg- en welzijnssector.

De zorg- en welzijnssector kampt met grote personeelstekorten die naar verwachting oplopen tot 232.000 werknemers in 2033, vooral in de verpleging, verzorging en thuiszorg. Het CBS heeft onderzocht in hoeverre werknemers in zorg en welzijn meer of minder uren zijn gaan werken tussen 2021 en 2023 (vierde kwartaal). Wat valt op?

• Werknemers in zorg en welzijn veranderden hun arbeidsduur het meest in de richting van een deeltijdbaan tussen 24 en 28 uur. Werknemers gingen vooral meer uren werken als zij een kleinere arbeidsduur (minder dan 24 uur) hadden. Werknemers met een grotere arbeidsduur (meer dan 28 uur) gingen vaker minder uren werken.
• In de vvt gaan werknemers met contracten van 36 uur en meer relatief vaak minder uren werken (tenminste 2 uur minder).
• Bij een kortere arbeidsduur (minder dan 20 uur) en bij een arbeidsduur van 20 tot 32 uur is leeftijd relevant: het aandeel werknemers dat meer uren is gaan werken is groter bij de jongste groep werknemers jonger dan 25 jaar en kleiner bij de oudste groep werknemers van 55 jaar en ouder.
• Bij een arbeidsduur van 32 uur of meer is het patroon anders: veel werknemers zijn minder uren gaan werken, en dat geldt voor alle leeftijdsklassen.

Proeftuin aangepaste werktijden bij Thebe

Om de groeiende zorgvraag het hoofd te bieden, is niet alleen instroom van nieuw personeel nodig, maar ook een betere benutting van het potentieel van huidige medewerkers. Het uitbreiden van werkuren kan hierin een belangrijke rol spelen. Van 2020 tot 2023 volgde zorgorganisatie Thebe een proeftuintraject met Het Potentieel Pakken. AZW volgde de proeftuin en haalde ervaringen op. Het traject leidde tot een cultuurverandering waarin medewerkers meer uren kunnen werken zonder strikte, starre regels en aannames. In plaats van vast te houden aan oude gewoonten, werd flexibiliteit gestimuleerd en kregen teams ruimte om samen oplossingen te vinden, bijvoorbeeld door werktijden en dienstroosters aan te passen aan de behoeften van cliënten en medewerkers.